کلاسیکی روایت کے آخری مقبول شاعراستاد قمرؔجلالوی

<p style="text-align: right;">
 </p>
<p style="text-align: right;">
 </p>
<p style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;"> </span></p>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;"><br />
</span></div>
<div style="text-align: right;">
 </div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">آج – 19؍اگست 1884</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">مشہور و معروف استاد شاعر، کئی مقبولِ عام شعروں کے خالق، حضرتِ امیرؔ مینائی ان کے روحانی استاد اور کلاسیکی روایت کے آخری مقبول شاعر ”#استاد_قمرؔ_جلالوی صاحب“ کا یومِ ولادت…</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">نام #سیّد_محمد_حسین، اور تخلص #قمرؔ تھا۔</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">19؍اگست 1884ء میں قصبہ جلالی، ضلع علی گڑھ میں پیدا ہوئے۔ انھوں نے بچپن میں سیّد زندہ علی سے باقاعدہ اردو اور فارسی کی تعلیم حاصل کی۔ ضلع علی گڑھ میں بائیسکل کی دکان تھی، یہی ان کی روزی کا ذریعہ تھا۔ امیرؔ مینائی ان کے روحانی استاد تھے۔ قیام پاکستان کے بعد ہجرت کرکے کراچی میں سکونت اختیار کرلی۔ معاش کے لیے پاکستان کوارٹرز میں سائیکل کی دکان کرلی تھی۔ شاعری کے جملہ اصناف سخن پر قادر تھے۔ ہندوستان اور پاکستان میں آپ کے متعدد شاگرد تھے۔ 24؍اکتوبر 1968ء کو کراچی میں انتقال کرگئے۔ یہ کلاسیکی روایت کے آخری مقبول شاعر تھے۔ ان کے انتقال کے بعد ان کے قدر دانوں نے ان کی حسب ذیل کتابیں شائع کیں۔ ’عقیدتِ جاوداں‘ (سلام اور مراثی کا مجموعہ)، ’رشکِ قمر‘، ’روحِ قمر‘، ’غمِ جاوداں‘، ’اوجِ قمر‘۔</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">بحوالۂ:پیمانۂ غزل(جلد اول)،محمد شمس الحق،صفحہ:311</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">         پیشکش : اعجاز زیڈ ایچ</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">         *፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤፤*</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;"> استاد شاعر قمرؔ جلالوی صاحب کے یومِ ولادت پر منتخب اشعار بطورِ خراجِ عقیدت.</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">اب نزع کا عالم ہے  مجھ پر تم اپنی محبت واپس لو</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">جب کشتی ڈوبنے لگتی ہے تو بوجھ اتارا کرتے ہیں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">ابھی باقی ہیں پتوں پر جلے تنکوں کی تحریریں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">یہ وہ تاریخ ہے بجلی گری تھی جب گلستاں پر</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">(ان کی لوحِ مزار پر انہی کا یہ شعر کنندہ ہے)  </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">اگر آ جائے  پہلو میں قمرؔ وہ ماہ کامل بھی</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">دو عالم جگمگا اٹھیں گے دوہری چاندنی ہوگی</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">دبا کے قبر میں سب چل دیے دعا نہ سلام</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">ذرا  سی  دیر  میں  کیا  ہو  گیا   زمانے کو</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">ایسے میں وہ ہوں باغ ہو ساقی ہو اے قمرؔ</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">لگ  جائیں  چار  چاند  شبِ  ماہتاب میں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">ہر وقت محویت ہے یہی سوچتا ہوں میں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">کیوں  برق  نے  جلایا  مرا  آشیاں نہ   پوچھ</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">کبھی کہا نہ کسی سے ترے فسانے کو</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">نہ جانے کیسے خبر ہو گئی زمانے کو</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">پوچھو نہ عرق رخساروں سے رنگینئ  حسن  کو بڑھنے دو</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">سنتے ہیں کہ شبنم کے قطرے پھولوں کو نکھارا کرتے ہیں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">قمرؔ افشاں چنی ہے رخ پہ اس نے اس سلیقہ سے</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">ستارے  آسماں  سے  دیکھنے  کو   آئے  جاتے  ہیں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">روشن ہے  میرا نام بڑا نامور ہوں میں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">شاہد ہیں آسماں کے ستارے قمر ہوں میں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">روئیں گے دیکھ کر سب بستر کی ہر شکن کو</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">وہ حال لکھ چلا ہوں کروٹ بدل بدل کر</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">رسوا  کرے  گی  دیکھ  کے  دنیا   مجھے  قمرؔ</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">اس چاندنی میں ان کو بلانے کو جائے کون</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">ضبط کرتا ہوں تو گھٹتا ہے قفس میں مرا دم</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">آہ   کرتا   ہوں   تو   صیاد   خفا  ہوتا   ہے</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">جلوہ گر بزمِ حسیناں میں ہیں وہ اس شان سے</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">چاند جیسے اے قمرؔ تاروں بھری محفل میں ہے</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—–</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">نشیمن خاک ہونے سے وہ صدمہ دل کو پہنچا ہے</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">کہ اب ہم سے کوئی بھی روشنی دیکھی نہیں جاتی</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">کب میرا نشیمن اہل چمن گلشن میں گوارا کرتے ہیں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">غنچے اپنی آوازوں میں بجلی کو پکارا کرتے ہیں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">سجدے ترے کہنے سے میں کر لوں بھی تو کیا ہو </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">تو اے بت کافر نہ خدا ہے نہ خدا ہو</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">حسن کب عشق کا ممنونِ وفا ہوتا ہے </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">لاکھ پروانہ مرے شمع پہ کیا ہوتا ہے</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">صیاد میں اسیر کہوں کس سے حالِ دل </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">صرف ایک تو ہے وہ بھی مرا ہم زباں نہیں</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">مرا خاموش رہ کر بھی انہیں سب کچھ سنا دینا</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">زباں سے کچھ نہ کہنا دیکھ کر آنسو بہا دینا</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">ہٹی زلف ان کے چہرے سے مگر آہستہ آہستہ </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">عیاں سورج ہوا وقت سحر آہستہ آہستہ</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">لحد اور حشر میں یہ فرق کم پائے نہیں جاتے </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">یہاں دھوپ آ نہیں سکتی وہاں سائے نہیں جاتے</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">قمرؔ وہ سب سے چھپ کر آ رہے ہیں فاتحہ پڑھنے</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">کہوں کس سے کہ میری شمع تربت کو بجھا دینا</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">—</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">تمہارے چاند سے رخ کی قسم میں ہی ہوں قمرؔ</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">جگر کا داغ دکھا دوں جو اعتبار نہ ہو </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">              استاد قمرؔ جلالوی </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size:16px;">             انتخاب : اعجاز زیڈ ایچ</span></div>

Dr. S.U. Khan

Dr. Shafi Ayub editor urdu

Recent Posts

رجنی کانت کی فلم ’جیلر‘ پر شائقین کا ردعمل

رجنی کانت کی ’جیلر‘ جمعرات کو ریلیز ہوئی۔ فلم کو پہلے دن سینما گھروں میں…

9 months ago

کشمیر میں’میری ماٹی، میرا دیش‘مہم کے تحت متعدد تقریبات منعقد

مضمون نگار: زبیر قریشی میری ماٹی، میرا دیش مہم نے وسطی کشمیر کے گاندربل ضلع…

9 months ago

یُگ پریورتن: جموں و کشمیر کا تبدیلی کا سفر

جموں و کشمیر کی یونین ٹیریٹری میں تنظیم نو کے بعد ہونے والی اہم تبدیلیوں…

9 months ago

بھارت کے نقشے کی تصویر کا قالین بُننے والا کشمیری قالین باف محمد مقبول ڈار سے ملیں

شمالی کشمیر کے ضلع بانڈی پورہ سے تعلق رکھنا والا محمد مقبول ڈار نامی قالین…

9 months ago

زعفران کی آسمان چھوتی قیمت کشمیر کے کسانوں کے چہروں پر لے آئی مسکراہٹ

زعفران کی جی آئی ٹیگنگ کے بعد، کسانوں نے اس کی پیداوار میں اضافہ کیا…

9 months ago

لال چوک پر تجدید شدہ کلاک ٹاور سری نگر کے قلب میں لندن کی جھلک کررہا ہے پیش

سری نگر میں، لال چوک پر نئے تجدید شدہ تاریخی کلاک ٹاور ایک خوشگوار حیرت…

9 months ago